Σχεδόν λευκή

Βιβλία / Κριτικές / Ελληνική Λογοτεχνία

ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ 1936. Όταν η μητέρα της εννιάχρονης Μπάι πεθαίνει ξαφνικά, τα πάντα στη ζωή της ανατρέπονται και τα όνειρά της διαλύονται. Μοναδική της συντροφιά καθώς μεγαλώνει, η φίλη της, Νοματέμπα, δημιούργημα της φαντασίας και της απελπισίας της. Μαζί της αντιμετωπίζει τις προκλήσεις που προκύπτουν πολεμώντας το απαρτχάιντ, τις κοινωνικές ανισότητες και τις φυλετικές διακρίσεις και χαράζει μια δύσκολη πορεία διεκδικώντας μια θέση στη ζωή και στον έρωτα. Αρκετά χρόνια αργότερα, στην πόλη Σάρπβιλ, γεννιέται η Ελπίδα, καρπός ενός μεγάλου, αλλά καταδικασμένου έρωτα. Η συνειδητοποίηση της διαφορετικότητάς της, μια και δεν είναι μαύρη, όπως η μητέρα της, αλλά… σχεδόν λευκή, τη σπρώχνει να αναζητήσει τον Λημνιό πατέρα της στη γειτονική Μοζαμβίκη. Σε μια χώρα που σπαράζεται από τον πόλεμο προκειμένου να απαλλαγεί από τους Πορτογάλους αποικιοκράτες, ο δρόμος της Ελπίδας συναντιέται με αυτόν του Τομάς, ενός Πορτογάλου συγγραφέα και επαναστάτη. Οι δυο τους περνούν διά πυρός και σιδήρου ελπίζοντας να παραμείνουν ζωντανοί, ελεύθεροι και μαζί. Μια συγκλονιστική ιστορία δύναμης και θάρρους για τους αγώνες των ανθρώπων που πάλεψαν να αλλάξουν τον κόσμο.

Η κριτική μας

Και αυτή τη φορά η κυρία Τέκου μας παρουσιάζει ένα συγκλονιστικό βιβλίο, που κινείται χωρικά στη Νότια Αφρική και χρονικά η αφήγησή του ξεκινά το 1936.
Ένα απίστευτο κοινωνικό-ιστορικό έργο, όπου τα πραγματικά γεγονότα μπλέκονται με τη μυθοπλασία, με αποτέλεσμα η αφήγηση να απογειώνεται.
Στους περισσότερους από μας η Αφρική είναι μια εντελώς άγνωστη ήπειρος και οι αγώνες που κάνουν οι έγχρωμοι ενάντια στο απάνθρωπο απαρτχάιντ, ακούγονται στα αφτιά πολλών από μας σαν κάτι γραφικό.
Με την μοναδική γραφή της η συγγραφέας μας, μας χώνει μέσα στο μυθιστόρημα και συμβιώνουμε μαζί με τους κεντρικούς χαρακτήρες αλλά και με τους δευτεραγωνιστές ό,τι συμβαίνει. Η τριτοπρόσωπη αφήγηση το κάνει πιο εφικτό.
Η κυρία Τέκου στοχοποιεί τον ρατσισμό και τονίζει με τον τρόπο της, και με τις δύο δυναμικές ηρωίδες της, μάνα και κόρη, πως οποιαδήποτε αλλαγή δεν επέρχεται μόνη της, αλλά πρώτα πρέπει να αλλάξουμε εμείς και στη συνέχεια να αγωνιστούμε όλοι μαζί για να κάνουμε αυτόν τον κόσμο καλύτερο.
Σε όλον αυτόν τον αγώνα κατά των φυλετικών διακρίσεων, της κοινωνικής ανισότητας και της μάστιγας του πολέμου, υπάρχει και το Ελληνικό στοιχείο ως οικονομικοί μετανάστες, που έφτασαν σε αυτά τα μέρη της ηπείρου αναζητώντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης.
Τους αυτόχθονες, τους ξένους και τους Έλληνες τους δένει η κοινή μοίρα απέναντί στην αδικία. Γιατί όλα όσα για μας εδώ στον δυτικό κόσμο θεωρούνται δεδομένα και αυτονόητα, στη Νότια Αφρική είναι αντικείμενο συνεχούς αγώνα για την κατάκτησή τους.
Φυσικά δεν λείπουν έννοιες όπως η ελπίδα, ο έρωτας, η αξιοπρέπεια, η κακία, η δειλία, η κάθε μορφής αγάπη, η πώρωση και η διαφθορά όσων κατέχουν εξουσία, το θάρρος, η περιπέτεια, η αγωνιστικότητα.
Πρόκειται για ένα συναρπαστικό ταξίδι που συνιστώ ανεπιφύλακτα. Το σίγουρο είναι πως όποιος αποφασίσει να ταξιδέψει μαζί του, μόλις φτάσει στο τέλος, δύσκολα θα απαγκιστρωθεί από την επίδραση του.